Raymond deelt zijn ervaring over de impact van Fietsmaatjes op de dementie van John, zijn vader.
Dat samen fietsen heilzaam is voor mensen met dementie, staat voor Raymond als een paal boven water. Toen de arts zei dat de dementie van zijn vader, John, terrein aan het winnen was en hij waarschijnlijk snel achteruit zou gaan, was dat het moment voor Raymond om met zijn vader op de duofiets te stappen. Sindsdien maken ze twee keer per week samen een tochtje. De ziekte heeft zich langzamer ontwikkeld dan verwacht. “Dus, ga wat doen samen!” is Raymonds oproep.
Dichter bij elkaar Tijdens het fietsen praat mijn vader veel, zegt Raymond. “‘Mooie blauwe lucht’, zegt hij vaak. Hij kijkt graag naar de bomen, de vogeltjes. Hij praat ook veel over het verleden. Oorspronkelijk komt hij uit Indonesië. Door zijn dementie raakt hij verder van ons weg, maar door onze ritjes komt hij juist ook dichter bij me te staan.”
Hersenen activeren De gezamenlijke fietstochten zijn waardevol voor beide mannen. “Ga wat doen met iemand die dement is!” zegt Raymond dan ook vol vuur. “Fietsen is echt goed voor ze. Hun zintuigen worden geprikkeld, het ritmische bewegen van de benen is gezond.” De hersenen blijven op die manier steeds weer even geactiveerd. Zo kan iemand met dementie nog gedurende langere tijd mooie momenten beleven en die momenten samen kunnen delen is, in Raymonds woorden, onbetaalbaar.
Lees het gehele artikel verder via de volgende link (blz 14): https://www.fietsmaatjeshillegomlisse.nl/wp-content/uploads/Fietsmaatjes-5-jaar-versie-5-webversie.pdf Het verhaal is afkomstig van Fietsmaatjes Hillegom-Lisse magazine.
Dank aan Fietsmaatjes Hillegom – Lisse en Raymond voor het delen van zijn verhaal. Tekst Astrid Kromhout & beeld Raymond van der Pool
Wij krijgen regelmatig de vraag wat Fietsmaatjes anders maakt dan de duofiets bij de zorginstelling. Ook de opmerking ‘maar we hebben al een duofiets in de buurt’ komt vaak voorbij. Goede vragen waar we een goed antwoord op hebben. Duofietsen van zorginstellingen zijn lang niet altijd beschikbaar voor thuiswonenden. De duofietsen van Fietsmaatjes zijn dat wel. Maar we gaan verder dan alleen duofietsen; we hebben ook getrainde fietsvrijwilligers die veilig en gezellig fietsen met hun gasten, ook met mensen die ze nog niet kennen. De Fietsmaatjes organisatie zorgt voor een goede match met iedere gast!
Verder zien we helaas dat duofietsen in zorginstellingen vaak weinig gebruikt worden. Zonder wekelijkse controle door een vrijwillige fietsbeheerder en zonder een vrijwillige coördinator die maatjes aan elkaar koppelt, wordt er veel minder gefietst en staat een duofiets vaak te verstoffen. Zonde! Ten slotte zijn er heel wat mensen die zelf drempels ervaren om zich bij een activiteit aan te melden en zich ook bij Fietsmaatjes niet zo makkelijk aanmelden. Bij Fietsmaatjes houden we goed contact met de eerstelijns zorgverleners en welzijnsorganisaties, die kunnen zorgen voor een warme doorverwijzing. Met hun hulp worden ook mensen bereikt drempels ervaren om zichzelf aan te melden. Zo helpt Fietsmaatjes ook bij eenzaamheid!
Ga eens kennis maken met de lokale Fietsmaatjes organisatie bij jou in de buurt of kijk of je zelf een Fietsmaatjes organisatie in jouw gemeente kan opstarten. Zie www.fietsmaatjes.nl
Edith de Jong is GZ-Psycholoog op de afdeling Ter Leede (waar jonge mensen met dementie verblijven) van de woonzorglocatie Bernardus aan de Hoofdstraat in Sassenheim. Enkele jaren geleden werd ze door Tekla en Jan benaderd om voorlichtingsavonden over deze specifieke doelgroep te geven voor vrijwilligers van Fietsmaatjes. ‘Ik was meteen geïnspireerd door de betrokkenheid van Jan en Tekla’, aldus Edith. ‘Niet veel later werd ik zelf vrijwilliger.’
Ook andere medewerkers fietsen regelmatig met bewoners van de afdeling. ‘Gelukkig staat bij Marente het welbevinden van de cliënten voorop. Daardoor zijn dit soort ritjes een onderdeel van de behandeling en begeleiding geworden. Zo was er een sportieve man die – ondanks de dagbesteding – regelmatig aangaf dat hij zich verveelde. Toch zag hij het niet zitten om op een duofiets plaats te nemen. Uiteindelijk konden we hem overhalen om een proefritje te maken. Sindsdien is hij een absolute fan en grijpt hij elke kans aan om te gaan fietsen.’
Het effect van Fietsmaatjes op de cliënten is groot, vindt Edith. ‘Veel van onze cliënten hebben moeite met taal, sommigen zijn snel overprikkeld, anderen zijn erg solistisch. Op de fiets geeft dat allemaal niet. Daar voelen ze de hele tijd de nabijheid van hun fietsmaatje en ze zijn even helemaal buiten. Ze gebruiken hun zintuigen dan toch anders. Bovendien zijn deze mensen relatief jong, en is het bewegen zeker van belang voor hun lichaam.’
Fotograaf: J.A. Sterke
Verbinding
Op voorlichtingsavonden levert de psycholoog graag haar bijdrage door een brug te slaan: ‘Het geeft mij de gelegenheid om aandacht te vragen voor onze doelgroep en tegelijk kan ik ondersteuning bieden aan de vrijwilligers.’ Niet enkel uit hoofde van haar werk, maar ook als mens voelt ze zich verantwoordelijk om haar steentje bij te dragen in de maatschappij. ‘Dat geeft mij een goed gevoel. Ik kan me ook echt verheugen op die ritten met mijn vaste gast. We zijn dan samen in het hier en nu. Dat zorgt voor een gevoel van verbinding. Daarnaast zet ik tijdens mijn werk altijd mijn hoofd aan het werk, dus het is voor mij een mooie afwisseling dat ik al fietsend iets fysiek kan doen.’
Haar aanstekelijk enthousiasme kan Edith nauwelijks verhullen wanneer ze vertelt over een legendarisch ritje: ‘We waren naar de alpacaboerderij gefietst en het was een warme dag. Ik stelde voor om op een ijsje te trakteren. Dat vond mijn gast een goed idee. Op weg naar het dorp kwamen we langs de Mc Donalds. We stuurden onze duofiets door de Mc Drive en bestelden daar ons ijsje. Als twee jonge meiden hadden we de grootste lol. De medewerkster van Mc Donalds vertelde ons echter dat dit niet de bedoeling was. Dus zijn we toch maar binnen ons ijsje gaan halen, maar wat hadden we pret!’
Omdat zij zowel als vrijwilliger als in haar werk ziet welke impact Fietsmaatjes heeft is Edith erg blij met de steeds grotere bekendheid ervan. ‘Als ik zie wat er allemaal achter die organisatie zit… daar heb ik ontzettende veel respect voor. Het is zo belangrijk dat steeds meer mensen er gebruik van kunnen maken, want Fietsmaatjes maakt echt het verschil!’
Dit verhaal is afkomstig uit het FM Jubileum magazine 2022. Auteur: Inge Wijsman
Een tocht van een paar uur, daar draaien fietsmaatjes Wilco van der Elst en Paul Zwaan de handen niet voor om. Soms gaan ze er zelfs weleens een hele dag op uit op de duofiets. Zo fietsten ze een keer de Molentocht aan de andere kant van de Kagerplassen. “Eer je daar bent met de fiets heb je er al heel wat kilometers opzitten. En dan is er die tocht nog van 40 kilometer.”
De mannen hebben het prima naar hun zin met elkaar. “We houden allebei van fietsen” vertelt Wilco. “En naast elkaar op zo’n fiets is erg gezellig. Het praat gemakkelijk als je naast elkaar zit.”
Wilco heeft hersenletsel opgelopen aaneen, zoals hij het noemt, ‘buitengewoon lullig ongeluk´. Met zijn ouders op vakantie in Engeland kregen ze een auto-ongeluk. De rest van zijn familie had niks maar Wilco, destijds 18, belandde vier maanden in coma. “Ik heb toen ik ontwaakte, alles weer opnieuw moeten leren. Lopen, praten, eten, alles. Dat was zwaar, maar ik kan wel weer bijna alles. Bijna, want je houdt er altijd wat aan over. Ik heb nog altijd problemen met mijn oriëntatie vermogen. Lichamelijk kan ik prima fietsen, maar geestelijk niet. Ik verdwaal overal.”
Vier maatjes
Paul is via zijn ouders in aanraking gekomen met Fietsmaatjes. “Zoals zoveel vrijwilligers ben ik begonnen met fietsen met mijn ouders. Dat is heel mooi als je dat nog met hen kunt doen. Ik maakte tijdens het fietsen altijd veel foto’s. Konden we die later samen terugkijken. Dan genoten we opnieuw.”
Inmiddels zijn beidezijn ouders overleden. “Maar ik ben blijven fietsen met andere mensen. Ik heb nu vier maatjes. En binnenkort maak ik een proefrit met een medebewoner van ’s Heerenloo van Wilco. “Die zei laatst toen ik Wilco op ging halen dat hij ook weleens een keer mee wil fietsen. Mooi toch? Ze kunnen lichamelijk zoveel. Hartstikke goed om dan lekker te fietsen.”
Met iedereen is het anders fietsen vindt Paul. “Met Wilco praat ik honderduit. Maar een ander maatje is doofstom en blind. Toch weet ik precies wanneer hij koffie met iets lekkers wil. Dan stopt hij namelijk met trappen.” Deze man geniet intens van de buitenlucht, vertelt Paul. “De geuren, de wind, de zon en de regen. Je ziet aan zijn gezicht dat hij dat heerlijk vindt.”
Fotograaf: J.A. Sterke
Praatje maken
Met Wilco gaat hij vaak een paar uur op pad. Naar de Keukenhof, het strand, door Leiden of soms naar Hillegom. “Daar ben ik geboren” vertelt Wilco. Hij vindt het leuk om af en toe weer eens door zijn geboortedorp te fietsen. En de bollenvelden, daar geniet hij ook van. “We rijden ook gewoon dwars door bollenschuren hoor”, vertelt hij lachend. “Vinden ze prima hier in de streek.” “En als ze het niet prima vinden fietsen we snel weer door”, vult Paul aan.
Bij de Tulperij in Voorhout waar de mannen graag een kopje koffiedrinken is er zelfs een Fietsmaatjes-ingang zodat de duofietsen gemakkelijk tussen de bloemen door kunnen fietsen. Mensen zijn sowieso altijd erg vriendelijk voor Fietsmaatjes, vindt Paul. “Veel mensen maken een praatje of steken hun duim op, of zwaaien. En aan Wilco hebben ze dan een goede.”
Wilco houdt altijd wel van een praatje en een beetje gezelligheid. “Ik ben een positief mens. Ik heb allerlei narigheid meegemaakt en dat was niet makkelijk. Maar in coma heb ik ook kennisgemaakt met het hiernamaals. Daar ga ik later graag naar toe. Maar eerst wil ik hier nog een tijd van het leven genieten. En dan vooral van het fysieke leven. Daarom fiets ik ook zo graag. Want dat zijn dingen die we na ons overlijden niet meer kunnen doen. Dus daar moeten we het nu van nemen.”
Dit verhaal is afkomstig uit het FM Jubileum magazine 2022. Auteur: Marijn Kramp
Kenneth Vieira is slecht ter been. Door fysiotherapie en door te fietsen met Fietsmaatjes nemen zijn krachten langzaam toe. Maar dat is niet de enige reden dat hij graag met Fietsmaatjes fiets. Fietsen met een maatje verbreedt ook zijn leven.
Kenneth Vieira (74) somt een behoorlijke lijst gezondheidsproblemen op: twee nieuwe knieën, Parkinson, een leverabces die tot acht dagen coma leidde, een herniaoperatie die uitmondde in een verlamd been. Maar, rondt hij de lijst af, nu gaat het eigenlijk best goed met hem. Zijn krachten nemen toe, merkt hij.
De Vieira’s wonen op het Bergendael-terrein in Voorhout. Het uitzicht achter is wijds en in het bollenseizoen is het prachtig. “Maar dat duurt niet zo lang. Daarna gebeurt er niet zo veel meer op het land.” Dan verlegt hij zijn aandacht naar de veertig eenden, de eksters en meerkoeten, de reiger en – incidenteel – de parkieten. “Het lijkt wel een vakantiepark hier”, lacht hij. “Het is heerlijk rustig. En dat is goed. Ik heb genoeg reuring in mijn leven gehad.”
Gewoon proberen
De geboren Surinamer vertrok naar Nederland voor de studie geneeskunde. Toen hij huisarts was ging hij aan de slag in Aruba. Daarna volgde een praktijk in Alphen aan den Rijn en nog weer later een in Portugal. “Er was toen Parkinson bij mij gediagnosticeerd en mijn neuroloog adviseerde een rustiger leven. Dat vonden we in de Algarve. Heerlijk was het daar.”
In Alphen had hij de duo-fietsen van Fietsmaatjes al eens zien rijden. “Toen ik hier kwam ben ik gaan zoeken of ze ook Fietsmaatjes in Voorhout hadden. Het leek mij leuk om te proberen.” En ja, natuurlijk had hij ook vooroordelen: dat het alleen voor hele oude mensen was en dat mensen in een rolstoel niet meekonden op de fiets. Maar die gedachten hebben hem niet weerhouden. “Ik probeer de dingen gewoon. Dat zit in mijn karakter. En gelukkig maar, want ik kwam erachter dat iedereen mee kan.”
Meetrappen
In het begin kon Kenneth nog niet meetrappen. Maar dat maakte niet uit. Hij kon gewoon mee op de elektrische duofiets. “En inmiddels trap ik mee. Dat gaat steeds beter. Ik revalideer nog steeds – heb drie keer per week fysio – en hoop uiteindelijk zo goed te zijn dat ik op een driewieler kan fietsen. Dan wordt mijn actieradius nog groter.”
Vrijwilliger Stef en Kenneth trappen aardig door. Zo’n 14 kilometer per uur. Een rondje Keukenhof, of zoals laatst naar Leiden. Hij lacht: “Zag ik het LUMC ook eens vanaf de grond. Dat ken ik alleen maar vanuit een bed.”
Band opbouwen
Maar het is niet alleen de beweging en de grotere actieradius wat hij zo waardeert aan Fietsmaatjes. “Ik ontmoet nieuwe mensen. Hoor nieuwe verhalen. En ik kom ook op plekken waar ik nog nooit geweest ben. Mijn maat, Stef bijvoorbeeld, hij is van mijn leeftijd. Hij heeft altijd in de ICT gewerkt. Een heel andere wereld dan ik. Langzaam leren we elkaar kennen. Zo bouwen we een band op. Dat is leuk.”
Kenneth gunt iedereen die niet zelfstandig meer kan fietsen een Fietsmaatje. “Ik vind het zeer waardevol. Zeker met het oog op de vergrijzing van de maatschappij en de vereenzaming. Daarin kan Fietsmaatjes een hele positieve rol spelen. Ik hoop daarom ook dat Fietsmaatjes uitgroeit tot een landelijk dekkende organisatie. Met genoeg fondsen voor fietsen en eigen garages en een potje om de eigen bijdrage uit te bekostigen voor mensen die die paar euro niet kunnen betalen. Want iedereen die wil, moet mee kunnen fietsen, vind ik.”
Dit verhaal is afkomstig uit het FM Jubileum magazine 2022. Auteur: Marijn Kramp
Kenneth en Stef op de duofiets (Fotograaf: J.A. Sterke)
Wie het genoegen heeft om in het gezelschap van Mimi Ruijgrok en Marja den Hartog te vertoeven, wordt meteen meegetrokken in hun positieve energie. De chemie tussen deze twee ‘krasse tantes’ kenmerkt zich door veel humor. Inmiddels hebben ze – naast fietsen op de duofiets – een terrasje pakken, een gezamenlijke leesinteresseen snuffelen in kringloopwinkels als favoriete bezigheden ontdekt.
Mimi is ongeveer 5 jaar vrijwilliger bij Fietsmaatjes: ‘Ik heb toen ik jonger was veel gefietst op de racefiets. Alle grote klassiekers heb ik in mijn vrije tijd weggetrapt. Maar toen ik met Fietsmaatjes in contact kwam, heb ik twee proefritten gemaakt eer ik me zeker genoeg voelde om met zo’n brede fiets met een gast op pad te gaan. Je hebt toch een grote verantwoordelijkheid. Inmiddels zijn er veel dierbare momenten die me bijblijven.’
Sinds ongeveer een jaar is Mimi het fietsmaatje van Marja. ‘Door verkeerde medicijnen was mijn gezondheid erg achteruitgegaan’, vertelt Marja. ‘Dat maakte mij erg onzeker om dingen te ondernemen en ik was in een sociaal isolement geraakt. Daarnaast was ik pas naar Warmond verhuisd. Ik durfde niet meer fietsen want ik vond de fietspaden hier erg smal en druk.’ Een kennis attendeerde haar op Fietsmaatjes.
Omdat Tekla Zwinkels enkele proefritten met Mimi had gedaan, wist zij vrijwel meteen dat Marja en Mimi een uitstekende match zouden zijn. ‘In het begin was Marja erg timide, maar eenmaal op de fiets ontdooide ze gaandeweg.’ Marja vult aan: ‘Door het Coronavirus kwam ik weinig buiten en zag ik bijna geen mensen.’
Binnenpretje
De vraag ‘Wat heeft Fietsmaatjes je gebracht?’ is nauwelijks gesteld of Mimi antwoordt met de grootste vanzelfsprekendheid: ‘Anders had ik Marja nooit leren kennen! Ik kijk echt uit naar onze tochtjes. Marja heeft een onmetelijke interesse in allerlei onderwerpen. ‘ Dat kan Marja enkel beamen. ‘Maar jij bent wel vaak de weg kwijt’, zegt ze plagerig tegen Mimi. Beide dames hebben blijkbaar een binnenpretje want ze schieten gelijk in de lach.
Als Marja in drie woorden moet samenvatten wat Fietsmaatjes voor haar betekent, noemt ze: ‘Gezond, plezier en contact.’ Ook de naam van Mimi’s man, Willem, valt regelmatig in het gesprek. ‘Hij fietst vaak met ons mee op zijn fiets’, verduidelijkt Mimi. ‘Alleen gaan fietsen vindt hij niet zo gezellig. Maar met z’n drieën vindt hij het wel leuk. Als we samen op een terrasje zitten, kletsen Marja en hij wat af’, zegt ze met een knipoog.
Een van de tochtjes waar Marja extra van genoten heeft, was een tripje naar Katwijk. ‘Dat hele stuk door de duinen is zo mooi. En op het strand konden we lekker vrij fietsen. We zijn toen ook nog naar de zee gelopen. Ik ben geboren in Castricum en de zee is me altijd blijven trekken.’ De manier hoe ze erover spreekt getuigt ervan hoe belangrijk deze momenten voor haar zijn.
Mimi en Marja zijn echte maatjes geworden. Marja is door haar contact en het fietsen met Mimi helemaal opgebloeid. Ook nu zijn beide dames het eens: ‘Tekla had het destijds goed gezien dat wij een goede match zouden zijn.’
Dit verhaal is afkomstig uit het FM Jubileum magazine 2022. Auteur: Inge Wijsman
Marja & Mimi op de duofiets (Fotograaf: J.A. Sterke)
Online informatiebijeenkomst!
Schrijf je nu in voor de online informatiebijeenkomst. Je meldt je hier aan.
