Kwalitatief onderzoek naar de ervaringen van gasten met Fietsmaatjes
Status: afgerond
In dit onderzoek, onderdeel van het project Implementatie Impuls, staan vier vragen centraal:
- Wat betekent Fietsmaatjes voor de gasten?
- Wat levert Fietsmaatjes voor de gasten en hun naasten concreet op?
- Wat zijn volgens de gasten succesfactoren en knelpunten in de organisatie van Fietsmaatjes?
- Welke verbetersuggesties hebben de gasten voor Fietsmaatjes?
Er hebben 16 diepte-interviews met gasten plaats gevonden tussen april en oktober 2020. Bij gasten met een cognitieve beperking is de naaste mantelzorger bij het interview betrokken. De geïnterviewde gasten hebben een vast fietsmaatje, minimaal 6 keer met Fietsmaatjes gefietst en minimaal 1 keer in de 2 maanden voorafgaand aan het interview. Alle gasten wonen zelfstandig i.v.m. de corona-crisis. Tien respondenten wonen in de gemeente Teylingen, de andere respondenten in de stad Leiden. Er is gezorgd voor een zo goed mogelijke spreiding voor wat betreft geslacht en de beperkingen waardoor de gasten niet meer zelfstandig kunnen fietsen. Voor het in kaart brengen en analyseren van wat Fietsmaatjes voor de gasten oplevert is positieve gezondheid als kader gebruikt, waarbij een vertaalslag wordt gemaakt naar bij Fietsmaatjes passende begrippen. Daarin komen diverse pijlers samen: lichaamsfuncties, mentaal welbevinden, zingeving, kwaliteit van leven, meedoen en dagelijks functioneren.
De ervaringen van gasten met Fietsmaatjes
Uit het onderzoek komt naar voren dat fietsen voor gasten een moment van ontspanning is. Ze genieten van buiten zijn en nieuwe plekken ontdekken. Ook het vooruitzicht en het nagenieten is van belang. Bij veel van de gesproken gasten draagt Fietsmaatjes bij aan een beter humeur, het kunnen accepteren van problemen en het beter omgaan met verandering. Voor gasten is het belangrijk om het fietsen sámen met iemand te doen: het fietsmaatje. De contacten met het fietsmaatje levert op dat gasten zich gesteund voelen, het gezellig hebben en daarom er weer meer bij horen en onderdeel zijn van de maatschappij. Ook het onder de mensen zijn tijdens het fietsen en het koffie drinken, draagt hieraan bij. Tevens geven veel respondenten – al dan niet gevraagd – aan dat het fietsen goed is voor de gezondheid. De meeste respondenten zeggen dit meer te weten dan het daadwerkelijk te voelen. Voor een klein deel van de gasten in dit onderzoek levert het ook een merkbare lichamelijke verbetering op, bijvoorbeeld als de benen soepeler aanvoelen na de fietsrit. Voor een klein aantal respondenten activeert Fietsmaatjes en geeft het de benodigde structuur in het leven, wat helpt bij het dagelijks functioneren.
Uit de interviews met mantelzorgers erbij blijkt dat het fietsen met een fietsmaatje voor mantelzorgers een uitkomst is, omdat ze ‘dan de handen even vrij hebben’ en ruimte krijgen om zorgen even los te laten.
Succesfactoren & aanbevelingen
Uit de ervaringen van de gasten met de lokale organisaties van Fietsmaatjes blijken geen grote verschillen tussen de twee deelnemende organisaties. De ervaring van de gasten die in dit onderzoek gesproken zijn is dat de organisatie van hun lokale fietsmaatjes organisatie goed is. Het onderzoek bevestigt dat het goed is dat Fietsmaatjes aansluit op de situatie van de gasten en inzet op een vast fietsmaatje.
Uit het onderzoek zijn een tweetal aanbevelingen naar voren gekomen. Ten eerste raden de onderzoekers aan lokale organisaties aan om één keer per jaar contact te hebben met elke gast, telefonisch of aan de keukentafel. Ten tweede wordt aangeraden om in te zetten op het bereiken van gasten uit moeilijk bereikbare groepen.