Het idee achter Fietsmaatjes is net zo geniaal als simpel. Maar ervoor zorgen dat iedereen ook daadwerkelijk kan fietsen, ver-eist een hoop werk. Tientallen mensen zorgen er samen voor dat Fietsmaatjes Teylingen op rolletjes loopt. Zij doen het onderhoud, de reparaties, de intakegesprekken, het secretariaat, de financiën en fondsenwerving, ze werven de vrijwilligers, en organiseren het jubileumfeest. Met een aantal van hen praten we over hun beweegredenen om zich belangeloos voor Fietsmaatjes in te zetten, wat ze ervoor terugkrijgen en hoe zij de toekomst van Fietsmaatjes zien.
Het is een bont gezelschap dat deze zaterdagochtend aanschuift aan de lange tafel in de grote vergaderkamer van verzorgingshuis Bernardus in Sassenheim. Techneuten, vliegende keeps, bestuursleden, coördinatoren en andere vrijwilligers. Ze hebben allemaal hun eigen taken en verantwoordelijkheden. Een aanzienlijk deel van hen fietst daarnaast ook nog ‘gewoon’ met een maatje. Zoals Paul Zwaan, hij fietst met maar liefst vier mensen terwijl hij ook meehelpt met de organisatie van het jubileum, de ICT, en – als dat nodig is – het onderhoud. En ook Ton Wijsman, Ria van Leeuwen, Petra Oudshoorn, Trudy Geurds en penningmeester Paul Verbeek stappen naast hun andere taken nog graag op de fiets. Bij Verbeek gaat het vaak zelfs verder dan fietsen. Hij ontwikkelde met drie van zijn maatjes een hele persoonlijk relatie. ‘Van verjaardagen tot spreken op begrafenissen. Want die drie zijn inmiddels allemaal overleden. Maar dat geeft wel aan hoe innig de contacten kunnen worden. En dat motiveert mij.’
‘Eventjes’ helpen
De meeste mensen zijn via via bij Fietsmaatjes terecht gekomen. Via hun partner of via oprichtster Tekla. ‘Het is niet zoveel werk, zeggen ze altijd’, lacht Wijsman tot hilariteit van de rest. De drie technische mannen die aan het gesprek meedoen, Ton Kroon, Ton Wijsman en Bas de Zwart dachten allemaal ‘eventjes’ mee te helpen. Op verzoek van hun vrouw. Na respectievelijk 6, 10 en 4 jaar repareren ze de fietsen nog steeds. De Zwart: ‘Ze zitten omhoog, zei mijn vrouw. Kun jij niet even een handje helpen? Nu ja dat is dus vier jaar geleden.’
Het worden ook steeds meer fietsen vertelt Wijsman die er vanaf het begin af aan bij is. ‘We zijn begonnen met één fiets, en nu rijden we er met zes.’ ‘En goed onderhoud is nodig’, vult Kroon aan. ‘Want ze maken ontzettend veel kilometers.’ Fabrikant Van Raam schrok daar aanvankelijk van, herinnert Verbeek. ‘Zo’n 7000 kilometer per jaar.’ Het duurde ook even voordat de duofietsen dat zonder al te veel haperingen aankonden. Maar inmiddels behoren die aanloopproblemen tot het verleden. Niettemin blijft het regulier onder-houd van levensbelang voor Fietsmaatjes, merkt Petra Duijnhoven op. Ze complementeert de mannen. ‘Het is door jullie goede onderhoud dat iedereen kan fietsen.’ ‘Met dank aan de fietsenmakers uit het dorp’, vult Kroon aan. ‘Zij zetten hun werk ervoor opzij zodra er een stuk is. Zo zorgen ze ervoor dat de duofietsen zo kort mogelijk van de weg zijn en het volgende duo toch gewoon kan fietsen.’
Solide club
Het is een vrolijke ploeg mensen die deze ochtend aan tafel is geschoven om over Fietsmaatjes te praten. Af en toe een lolletje, dan weer serieus. Ze hebben het prima met elkaar getroffen. Zo ervaren ze het ook zelf. ‘Stichting Fietsmaatjes staat als een huis in Teylingen’, beaamt de nieuwbakken voorzitter Ank Broeders. Ze heeft eerst een tijdje over de schouder meegekeken van Tekla Zwinkels, die sinds de oprichting voorzitter is. Toen ze zag hoe solide de club draaide, en hoe enorm betrokken de vrijwilligers zijn twijfelde ze niet langer. Hier wilde Broeders wel voorzitter van zijn. Het komend jaar richt ze zich met het bestuur op een beleidsplan. ‘Om weer eens scherp neer te zetten wat we doen en wat we de komende jaren willen doen.
’Wensen voor de toekomst zijn er zat. Maar waarschuwen er een aantal, het moet allemaal wel behapbaar blijven. Trudy Geurds: ‘Enerzijds wil je groeien, anderzijds moet het te organiseren blijven.’ Als Fietsmaatjes twee keer zo groot wordt, denkt Verbeek, moet het eigenlijk een professionele organisatie worden. Petra Duijnhoven denkt dat er nog wel een paar efficiency-slagen te maken zijn.
Het gezamenlijke reserveringssysteem dat ze met andere Fietsmaatjes in het land bekostigen, kan uitgebreid worden met administratieve taken. Dat scheelt werk, denkt ze. En dat kan ook voor een deel van de financiën, vult Ans Rodenburg aan.
Energie van fietsen
Verbeek vindt de harmonie binnen de stichting belangrijk. ‘We doen het echt met zijn allen. Dat is heel fijn. Dat moeten we zien te behouden. En wat ook heel mooi is aan het vrijwilligerswerk bij Fietsmaatjes, is dat je heel goed ziet wat het resultaat is. Die lach of die ontspanning op het gezicht naast je. Daar doe je het voor.’
Ria van Leeuwen die voor Fietsmaatjes het contact met Huize Bernardus coördineert kan enorm genieten van de reactie van demen-terende maatjes. ‘We mogen met de fiets de gesloten afdeling op. Als we dan wegfietsen en die deuren gaan open en die mensen voelen de wind in hun haren. De reactie die je dan soms ziet is goud waard. Er gebeurt altijd wel iets bijzonders. Dat je een handdruk krijgt of een paar zinnen van mensen die zelden meer praten. Of dat je iemand na twee uur fietsen terugbrengt en dat hij zegt: ‘we zouden toch gaan fietsen’. Dat is toch memorabel.
’Wijsman: ‘Je krijgt als vrijwilliger echt energie van dat fietsen. Je komt er blij vanaf als de ander blij is.’ Wat Fietsmaatjes ook zo leuk maakt, vervolgt Wijsman, is dat iedere gast anders is. ‘Je kunt dus op pad met iemand met wie het klikt. Neem Paul, die echt vrienden wordt en op begrafenissen spreekt. Dat is prachtig. Maar zelf zou ik daar niet aan moeten denken. Ik wil gewoon lekker trappen met mijn gast. En dat kan ook.’
Voor beiden een uitje
Verbeek: ‘Ik ben een fietsfanaat. En met mij velen in dit land.’ Dat verklaart volgens hem het succes van Fietsmaatjes. ‘Het is heel Holland fietst hè! Nederlanders houden van fietsen. We vinden het bijna een basisrecht. Iedereen moet lekker kunnen fietsen. En dat is precies waar Fietsmaatjes voor zorgt.
’Paula Stelma, Petra Oudshoorn en Carla Reumerman vinden het dankbaar werk. Helemaal als ze mensen op die manier uit een isole-ment kunnen halen. Ze komen voor intakegesprekken regelmatig in een thuissituatie waarin iemand dementerend aan het worden is. Stelma: ‘De mantelzorgers zijn dan zo blij dat je hun een beetje ontlast. Dat hun vader of partner een middagje weg kan zijn. Dat geeft ruimte aan de mantelzorgers die vaak aan het einde van hun latijn zijn. Het is voor beiden dus een uitje. De een komt met de fiets op plekken waar ze nooit meer komen. De ander krijgt een moment van rust.
’De eenzaamheid die ze soms tegenkomen is schrijnend, vertelt Oudshoorn. ‘Mensen die maar de hele dag zitten te wachten. Dat vind ik wel moeilijk om te zien. Maar ik ben blij dat we wel met ze kunnen gaan fietsen.’ Stelma knikt. ‘Je merkt dat vooral tachtigplussers weinig hulp willen vragen. Dat vinden ze moeilijk. De kinderen hebben het al zo druk… dat soort dingen zeggen ze erg vaak.’
‘Het zou mooi zijn’, oppert Wijs-man, ‘als eenzame mensen vrijwilliger willen worden. Dan zijn ze door te fietsen ook onder de mensen. Misschien kunnen huisartsen dat eens insteken bij mensen die een-zaam zijn, of die met pensioen gaan en bang zijn om in een gat vallen.’ Dat zou twee vliegen in een klap zijn, want er zijn heel veel mensen die mee willen fietsen, vertelt Reumerman. Wijsman lacht. ‘En dan zeggen we: het is echt niet veel werk, hoor!’
Zie jij het zitten om ook bij zo’n gezellige club mensen te horen? De lokale Fietsmaatjes kunnen altijd nieuwe teamleden verwelkomen! Geen locatie bij jou in de buurt? Start je eigen club! Wij helpen je graag om van jouw locatie net zo’n succes te maken.
Mail in**@fi**********.nl voor meer informatie of meld je aan voor onze volgende informatiebijeenkomst op 1 maart via onze website. https://fietsmaatjes.nl/aanmelden-informatiebijeenkomst/
Dit verhaal is afkomstig uit het FM Jubileum magazine 2022. Auteur: Inge Wijsman en fotograaf: J.A. Sterke
