Wie van beiden het meest enthousiast is over het concept Fietsmaatjes is niet te zeggen. De ogen van Mieke Tukker en Corine van der Mark, collega’s in het Gezondheidscentrum aan de Rusthofflaan, stralen als ze vertellen over het vrijwilligerswerk dat ze voor de organisatie doen.
‘Corine en ik verwijzen natuurlijk vanuit onze functies bij de huisartsenpraktijk naar activiteiten zoals Fietsmaatjes’, zegt Mieke. ‘Veel mensen zijn vaak dan wat afhoudend omdat ze het spannend vinden om met een vreemde te fietsen of om überhaupt zelf de eerste stap te zetten. Wanneer wij dan voorstellen om zelf een proefrit met hen te doen, zeggen mensen eerder ja. Daarna zijn ze vaak over de streep en wil bijna iedereen gast worden bij Fietsmaatjes.’
‘Als praktijkondersteuner ouderenzorg houd ik een vinger aan de pols: hoe gaat het echt?’, zegt Corine. ‘Als ik merk dat die persoon er baat bij kan hebben, stel ik voor om samen een proefritje te maken. Vooraf denken ze vaak: dat kan of durf ik niet meer of het is niks voor mij. Maar wanneer ze op die fiets zitten, dan verschijnt al na een paar minuten een lach op hun gezicht. Dat is zo een mooi moment!’
‘Het is ook zoveel meer dan fietsen’, vult Mieke aan. Als praktijkverpleegkundige ziet ze niet enkel de mentale maar ook de fysieke vooruitgang door deze activiteit. ‘Het doet me zo goed als ik vaststel dat een gast veel beweeglijker is geworden en dat daardoor zelf veters strikken weer lukt. Dat geeft mij veel voldoening.’
Uitkijken, genieten, nagenieten
Ook voor hen betekenen de tochtjes meer dan alleen het fietsen. Mieke: ‘De vreugde van de gasten geeft een ontzettend goed gevoel. Eerst is het ernaar uitkijken, dan het genieten van de rit en vervolgens nagenieten.’ Wanneer ze met de duofiets onderweg zijn hebben ze altijd aanspraak. ‘Als ik in mijn eentje op de duofiets op weg ben naar een cliënt, zwaaien mensen in het dorp vaak naar me. Ga je weer iemand ophalen voor een ritje?, roepen ze dan vrolijk’, vertelt Corine. Mieke herinnert zich een keer toen een cliënt graag naar Schiphol wilde fietsen: ‘Iemand reed ons voorbij en merkte lachend op: Jullie zijn wel heel ver van huis! Hij had natuurlijk de opdruk Fietsmaatjes Sassenheim op de achterkant van de fiets gezien. Toen zijn we wel bijna vier uur weg geweest. Gelukkig had ik een tweede accu meegenomen, die hadden we wel nodig.’
‘Je merkt echt dat het meerwaarde heeft voor de gast’, aldus Mieke. ‘Zoals toen ik kort geleden een proefrit maakte met een meneer. We kwamen voorbij de begraafplaats vlakbij Keukenhof. Hier ligt mijn zoon begraven, ik ben hier in vier jaar niet meer geweest, zei de man. Toen zijn we met de fiets de begraafplaats opgereden. Dat je dat kan doen voor iemand, geeft zoveel voldoening.’ Corine vult aan: ‘Of zoals laatst toen ik een proefritje maakte met een gast. Zijn dochter fietste mee en ging het ook even proberen met haar vader. Nu fietsen ze samen. Wat een mooie vader-dochter momenten zullen daarbij ontstaan!’
Beide dames zijn lovend over de manier hoe Fietsmaatjes is opgezet. ‘Er wordt goed gekeken om de juiste match te vinden tussen gast en vrijwilliger, maar het loopt goed’, geeft Mieke aan. Corine heeft hier wel een verklaring voor: ‘Ik ben zelf pas vrijwilliger sinds het voorjaar, maar ik zie dat iedereen die erbij betrokken is het echt graag doet. Voor mij staat Fietsmaatjes voor het sociale aspect en zowel mentaal als fysiek een frisse neus halen. Alleen maar voordelen, dus!’
Mieke en Corine op de duofiets (Fotograaf: J.A. Sterke)
Dit verhaal is afkomstig uit het FM Jubileum magazine 2022. Auteur: Inge Wijsman
Wat is het eerste waar u aan denkt bij het jaar 2022? De lockdown waar we begin 2022 nog inzaten? De oorlog in Oekraïne? De energiecrisis? Het omstreden WK Voetbal in Qatar? Het watertekort afgelopen zomer? De boerenprotesten? 2022 is een bewogen jaar voor velen in onze maatschappij. Wij als Fietsmaatjes familie en landelijke stichting Fietsmaatjes.NL kunnen aan de grote problemen niet veel veranderen. Wat we wél kunnen doen, is onze directe omgeving een klein beetje mooier maken door mensen uit hun isolement te halen, mensen in beweging te brengen, mensen hun omgeving te laten ervaren, contacten te leggen met elkaar en met mensen die je anders misschien niet tegenkomt. Een hele kleine druppel op de gloeiende plaat die 2022 heet. Maar wel één waar wij trots op zijn. In dit nieuwsbericht blikken wij terug op het afgelopen jaar.
Landelijke groei
Onze Fietsmaatjes familie is wederom gegroeid. Aan het begin van 2022 telden we de volgende aantallen gasten, vrijwilligers, fietsritten (in 2021) en duofietsen:
In 2022 zijn we verder gegroeid. Allereerst via uitbreiding door nieuwe organisaties: Aalst-Waalre, Apeldoorn, Borne, De Ronde Venen, Haarlemmermeer, Westerhoven en Woerden zijn allemaal doorgestroomd van opstartfase naar fietsende organisatie. En verder door geheel nieuwe organisaties: welkom Voorne aan Zee en Walcheren! Totaal zijn er nu 38 Fietsmaatjes locaties in 41 gemeenten in Nederland!
Ook zijn er enkele bestaande Fietsmaatjes organisaties die zijn uitgebreid naar naburige dorpen: welkom Boskoop, Didam, De Zilk, Ouderkerk aan de Amstel en Vianen en nog vele andere wijken en dorpen in heel Nederland! Een korte vooruitblik naar 2023 geeft een goed vooruitzicht. Een aantal gemeenten staan in de startblokken om begin volgend jaar hun Fietsmaatjes werkgroep of organisatie in te gaan richten: Gouda, Utrecht en Den Haag.
Start en uitbreiding Fietsmaatjes locatie is altijd een feestje!
Bij Haarlemmermeer: start met wethouderBij Wassenaar: In gebruik name tweede duofiets met de burgemeester en avonturier Mark Slats.
Elkaar ontmoeten
Naast de ondersteuning aan nieuwe Fietsmaatjes organisaties zijn er ook een aantal workshops en bijeenkomsten voor bestaande Fietsmaatjes organisaties gehouden. We lichten er hier twee uit. In juni zijn de coördinatoren – na twee jaar uitsluitend digitale bijeenkomsten – weer bij elkaar gekomen. Tijdens deze dag is er besproken over hoe wij onze doelgroep – de gasten van Fietsmaatjes – beter en met meer impact kunnen bereiken. De focus lag op twee groepen gasten waar vragen over gesteld zijn: mensen met dementie en ouderen die te maken hebben met eenzaamheid.
In oktober zijn de technische fietsbeheerders bijeengekomen bij duofietsfabrikant Van Raam in Varsseveld. De technische beheerders hadden niet alleen veel vragen, maar ook diverse tips aan Van Raam om de fietsen te verbeteren en de storingen bij het intensieve gebruik door de fietsmaatjes te verminderen of op te lossen. Een zeer nuttige dag!
Continue werken aan sociale impact
Ook dit jaar heeft Fietsmaatjes.NL weer activiteiten ondernomen om het Fietsmaatjes concept te verbeteren. Zo is de werkgroep SamenFietsen van start gegaan om het IT-systeem dat door veel lokale organisaties gebruikt wordt te verbeteren en klaar te maken voor een verdere groei van het aantal fietsmaatjes.
In het project MESOVIT hebben wij de aandacht gelegd op omgaan met eenzaamheid. Helaas iets wat veel voorkomt bij onze doelgroep. Welke drempels ervaren ouderen om deel te nemen aan sociale en culturele activiteiten? Hoe ga je daar als vrijwilliger mee om? Wij hebben in dit project toegewerkt naar praktische handvaten voor de praktijk van Fietsmaatjes. Er is een workshop warme doorverwijzing ontwikkelt met o.a. een animatievideo. Ook hebben we de workshop Dilemmaatjes ontwikkeld om vrijwilligers de handvaten aan te reiken om met eenzaamheid bij hun fietsmaatje om te gaan. Want ook als gasten eenmaal de drempel over zijn en mee gaan met Fietsmaatjes is het belangrijk om bewust te blijven van deze factoren en eenzaamheid bespreekbaar te maken. In januari gaan we teamleden van de lokale Fietsmaatjes trainen zodat zij deze workshop ook zelf aan met hun fietsvrijwilligers kunnen geven!
Samenwerken en promoties
Een van de andere activiteiten waarop Fietsmaatjes.NL zich vastlegt is het promoten van Fietsmaatjes zelf en samenwerken met andere landelijke organisaties. Grotere bekendheid betekent meer mensen die Fietsmaatjes landelijk en lokaal in wat voor manier dan ook ondersteunen of zich opgeven als fietsmaatje zelf. Het afgelopen jaar hebben we vele informatiebijeenkomsten, zowel fysiek als digitaal gegeven [zie agenda Fietsmaatjes.NL], zijn we partner geworden van de Beweegalliantie, stonden we op de Vitality Experience in het Olympisch Stadion van Amsterdam en werkten we samen met Groot Schiphol Bereikbaar en met zorgverzekeraar Zorg&Zekerheid aan uitbreiding in de Randstad. En hebben jullie Romy en Whitney gevolgd in hun tocht op de duofiets van Schiedam naar Parijs? Wat een doorzetters! Er is een mooie terugblikvideo van hun reis van hun reis gemaakt.
Een van de publicitaire hoogtepunten was het bezoek van Bas Smit afgelopen zomer. Bas Smit heeft met zijn bereik op sociale media bij meer dan 1,1 miljoen mensen Fietsmaatjes onder de aandacht gebracht! Voor 2023 staat er in ieder geval al één andere bekende Nederlander klaar om een rit met onze duofiets te maken. We houden jullie nog even in spanning wie dit is…
Bas Smit met Nel op de duofiets.Whitney en Romy aangekomen in Parijs!
We gaan ook binnen de eigen Fietsmaatjes familie de samenwerking verder verbeteren. Er is dit jaar een vereniging opgericht voor en door de lokale Fietsmaatjes organisaties in Nederland. Samen gaan we het landelijke platform van bestaande lokale Fietsmaatjes verder ontwikkelen in de vorm van het organiseren van netwerkbijeenkomsten, werkgroepen, whatsappgroepen en onderzoeksprojecten. Samen gaan we naar buiten communiceren met één website (fietsmaatjes.nl). Gemeenschappelijk doel is om zo veel mogelijk mensen die dat niet (meer) kunnen veilig en fijn te laten fietsen met een maatje.
Steun
In 2022 hebben wij ook een aantal hele mooie donaties ontvangen. Zo heeft studentvereniging Aesculapius zich het gehele jaar ingezet om geld op te halen wat maar liefst 1760 euro opgeleverd heeft. Hebben e-bikers via Groot Schiphol Bereikbaar 2000 euro bij elkaar gefietst. Ook hebben in 2022 een aantal bestaande en nieuwe fondsen ons gesponsord: Stichting Brentano’s Steun des Ouderdoms, Stichting RCOAK, Zorg en Zekerheid, Oranje Fonds, DELA Fonds, S.C. Johnson, KNR en Vrienden op de Fiets. Tenslotte ontvingen we een mooie projectsubsidie van het ministerie van VWS. Aan iedereen die ons afgelopen jaar gesteund heeft: hartelijk dank!
Jubileum
Tot slot, maar zeker niet minder belangrijk, was 2022 ook het jaar waarin Fietsmaatjes zijn 10-jarige bestaan vierde! Fietsmaatjes 10-jarig jubileum feest. Dat iets wat als een avontuur begon met 1 duofiets en een aantal ideeën, met de inzet van velen zo groot kan worden en geliefd, bewijst maar weer hoe mooi de wereld ook kan zijn.
Voor het plannen van fietsritten en de achterliggende administratie gebruiken de lokale Fietsmaatjes organisaties een IT-systeem. Acht jaar geleden is bij de Gelderse Vallei het systeem SamenFietsen ontwikkeld door Anja Kroodsma en Tjitze Smit. Zij hebben het systeem verder verbeterd met diverse rapportages voor coördinatoren. Het systeem is daarna door alle nieuwe Fietsmaatjes organisaties gekozen. In 2021 werd BV Springvloed van Michael Hagen de nieuwe eigenaar. Hij heeft de applicatie overgenomen uitsluitend om de continuïteit voor de lokale Fietsmaatjes te borgen en zonder commercieel verdienmodel. Er waren echter een groot aantal wensen bij de ruim 28 lokale Fietsmaatjes organisaties die het systeem gebruiken. Deze wensen zijn in het voorjaar van 2022 geïnventariseerd door een werkgroep van de gebruikende lokale Fietsmaatjes organisaties. Het IT bedrijf YPA heeft als de technische beheerder van SamenFietsen een kostenschatting gemaakt voor de benodigde software aanpassingen. Deze software aanpassingen zullen in nauwe samenwerking met de werkgroep worden gerealiseerd. Het beoogde resultaat is een vernieuwde versie SamenFietsen 2.0, die de groei naar minimaal 60 lokale Fietsmaatjes beter kan ondersteunen. Het Oranje Fonds en Stichting Vrienden op de Fiets hebben de aanvraag voor de financiering van de software ontwikkeling toegekend. De kick off van het project is geweest op 30 november 2022. Het project heeft een einddatum in april-mei 2023. Er zullen 9 actieve gebruikers van evenzoveel verschillende lokale Fietsmaatjes actief meewerken aan het maken van specificaties in de vorm van user stories en zij zullen de opgeleverde software modules testen.
Joke Boevink – Regio coördinator Joke is sinds oktober 2022 onze regio coördinator voor Noord-Oost Nederland. Samen met Marijke Booijink geeft ze ondersteuning aan nieuwe initiatiefnemers in dit deel van het land, gelijk Jan en Tekla dit doen. In 2013 heeft Joke het initiatief genomen om in samenwerking met partners een Duo-Fiets aan te schaffen voor Borne. Vanuit die ervaring kwam de wens tot doorontwikkeling in het gebruik van deze fiets en stuitte zij op het concept van Fietsmaatjes.NL. “Fietsmaatjes is zoveel meer dan de aanschaf van een Duo-Fiets! Ik zet mij graag in om anderen enthousiastelingen mee te nemen in het proces om daadwerkelijk fietsgasten en fietsvrijwilligers, maatjes te laten worden die heerlijk samen fietsen.”
Marijke Booijink – regio coördinator Marijke is samen met Joke regio coördinator in Noord-Oost Nederland. Zij startte ca 5 jaar geleden als fietsvrijwilliger en vervolgens ook als coördinator bij Fietsmaatjes Leiden-Leiderdorp. Doordat zij aan de lijve heeft ervaren hoe waardevol deelname aan Fietsmaatjes voor haar gast was, heeft zij besloten om in haar nieuwe woonplaats Apeldoorn samen met andere initiatiefnemers ook een lokale Fietsmaatjes organisatie op te richten. “Daarbij was het ontzettend fijn om via het starterspakket gebruik te kunnen maken van de ervaringen die elders zijn opgedaan. Verder weet ik vanuit mijn werk bij het landelijke kennisinstituut Movisie hoe belangrijk daarbij blijvende aandacht voor de verdere kwaliteitsverbetering van de werkwijze is, Fietsmaatjes.NL verricht hierin mooi werk. Ik ben dan ook heel gemotiveerd om vanuit Fietsmaatjes.NL startende Fietsmaatjes organisaties in Noord-Oost Nederland te ondersteunen, zodat in de toekomst ook in deze regio in meer gemeenten fietsmaatjes op duofietsen van hun omgeving kunnen genieten.”
In het Zorg + Welzijn magazine Link magazine is een mooi artikel verschenen in de rubriek ‘Wij Samen’. Daarin worden twee mensen geïnterviewd over hun bijzondere samenwerking. Ze vertellen hoe en waarom zij samenwerken, bedoeld om te inspireren. De twee mensen waarom het gaat zijn: Pauline Zwinkels, adviseur van Welzijn Teylingen en Tekla Zwinkels, oprichter van Fietsmaatjes en ex-verpleegkundige. Het artikel beschrijft waarom Tekla 10 jaar geleden een briljant idee kreeg waar Fietsmaatjes uit ontstaan is en op welke manier de Welzijnsorganisatie, in de persoon van Pauline, direct enthousiast voor werd en haar medewerking verleende.
Deze editie van Zorg + Welzijn heeft het thema ‘Jij maakt het verschil’. Samen fietsen is heel laagdrempelig, maar maakt voor mensen een groot verschil omdat ze er even uit zijn, buiten in beweging zijn, zonder druk een gesprekje kunnen voeren. Met iets simpels als elke week, of elke twee weken, een stukje samen fietsen kun je al veel verschil maken voor iemand. Het artikel is geschreven door Eveline van Herwaarden en de foto’s zijn van Kiki Groot.
Vandaag houdt Fietsmaatjes.NL op de eindbijeenkomst van het project MESOVIT een korte pitch. Hierin mogen we aan alle andere deelnemers vertellen wat dit project ons heeft gebracht. Een van de waardevolste resultaten van het project waren de uitkomsten van het onderzoek naar de bevorderende en beperkende factoren die mensen ervaren als zij eenzaam zijn. Vanuit dit onderzoek zijn onderstaande 8 factoren naar voren gekomen. Uiteraard hebben wij dit onderzoek vertaalt naar praktische handvaten voor de praktijk van Fietsmaatjes. Wij hebben wij een workshop warme doorverwijzing ontwikkelt, omdat gebleken is dat mensen die eenzaamheid ervaren een extra zetje nodig hebben om zich aan te melden voor een activiteit zoals Fietsmaatjes. Ook hebben we een workshop Dilemmaatjes ontwikkeld om vrijwilligers de handvaten aan te reiken met eenzaamheid bij hun fietsmaatjes om te gaan. Want ook als gasten eenmaal de drempel over zijn en mee gaan met Fietsmaatjes is het belangrijk om bewust te blijven van deze factoren en eenzaamheid bespreekbaar te maken.
Op 5 oktober kwamen 30 technische beheerders en enkele bestuurders van lokale Fietsmaatjes organisaties samen in Varsseveld bij de hoofdvestiging van Van Raam in Varsseveld.
Zij werden met koffie en cake ontvangen door accountmanagers Richard Arnoldus en Mieke Naberink. De technische vragen waren vooraf geïnventariseerd en werden deskundig besproken door Johan Hartgers. De technische beheerders hadden niet alleen veel vragen, maar ook diverse tips aan Van Raam om de fietsen te verbeteren en de storingen bij het intensieve gebruik door de fietsmaatjes te verminderen of op te lossen. Ook werd de fabriek bezocht in kleine groepjes. Dit was zeer indrukwekkend met bijvoorbeeld de las- en spuitrobots, Paternoster voorraadkasten, montage straten en 3D-printers. In de middag konden we meedenken over innovaties op het gebied van de fun2go duofiets. Met een prototype model konden proefritjes gemaakt worden op het testcircuit. De altijd kritische technische beheerders konden hun ideeën voor een nog betere duofiets meegeven aan productmanager Ruben Blauw.
Woensdag 12 oktober is er een informatiebijeenkomst gepland over hoe je een eigen fietsmaatjes locatie kan opstarten! Hier vertellen wij wie wij zijn, hoe Fietsmaatjes werkt en hoe je een eigen organisatie kan opzetten. Uiteraard is er ook gelegenheid voor vragen. Graag zien wij jullie bij de komende online informatiebijeenkomst op woensdag!
De Beweegalliantie is in opbouw en 6 oktober kwamen de maatschappelijke partners in Den Haag voor de tweede keer bijeen onder leiding van voorzitter Carl Verheijen. Gezamenlijk willen zij initiatieven starten om Nederlanders weer in beweging te krijgen. Fietsmaatjes.NL is gevraagd om partner te worden, omdat wij laten zien dat een goede maatjesaanpak goed werkt om ook de mensen met een beperking weer in beweging te krijgen en bovendien eenzaamheid kan verminderen. De Beweegalliantie is een initiatief van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Meer bewegen is onderdeel van het Nationaal Preventieakkoord met als uiteindelijke doel dat 75% van de Nederlanders in 2040 voldoet aan de beweegrichtlijnen. In 2020 was dit voor alle volwassen Nederlanders 53%, en voor volwassenen met een lichamelijke beperking is dit nog lager, namelijk 28%. Er zijn dus nog flinke stappen te zetten!
Vandaag, 7 oktober is het Nationale Ouderendag! Dit jaar is het thema mobiliteit. Van A naar B kunnen geeft vrijheid. Maar die mobiliteit is niet voor iedereen vanzelfsprekend. Daar staan we vandaag bij stil.
Fietsmaatjes zet zich al jaren in om fietsen voor steeds meer mensen mogelijk te maken als dat lichamelijk of cognitief niet meer goed gaat op de eigen fiets. Het overgrote deel van onze gasten zijn ouderen. Voor hen brengt Fietsmaatjes passende beweging (versnelling is aanpasbaar; meefietsen kan maar moet niet), sociaal contact (je zit naast elkaar) en de mogelijkheid om naar buiten te gaan. Maar ook onze fietsvrijwilligers – waarvan meer dan de helft 60+ – gebruiken Fietsmaatjes soms om fit te blijven.
Online informatiebijeenkomst!
Schrijf je nu in voor de online informatiebijeenkomst. Je meldt je hier aan.
